Lustracje i spisy rewizyjne podatników jako źródło do badań antroponimicznych, demograficznych i genealogicznych społeczności karaimskiej w XVIII i XIX wieku
Abstrakt
Powstające dla celów podatkowych spisy ludności były sporządzane w sposób mniej lub bardziej regularny w I Rzeczpospolitej w XVIII wieku i w Imperium Rosyjskim począwszy od wieku XVIII aż do pierwszego powszechnego spisu ludności w 1898 roku. Dane zbierane przez spisujących (początkowo tylko liczbowo obejmujące gospodarstwa domowe) stopniowo były uszczegółowiane. Poddając je kompleksowej analizie, możemy prześledzić rozwój poszczególnych społeczności, badać dane genealogiczne rodzin oraz ruch ludności. Lustracje i spisy rewizyjne stanowią niezwykle cenne źródło do prowadzonych badań genealogicznych, antroponimicznych i demograficznych społeczności karaimskiej.
Słowa kluczowe
spisy podatników; antroponimia karaimska; demografia; status społeczny; genealogia
Bibliografia
Abkowicz, M. (2014). Na tropach dziejów rodziny: Hazzan Ananiasz Abkowicz i jego potomkowie. Awazymyz, 25(3), 4–7. https://doi.org/10.33229/az.710.
Arct, M. (1916). Słownik ilustrowany języka polskiego. Warszawa. Pobrane z: https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_ilustrowany_j%C4%99zyka_polskiego/Partykularz#mw-head.
Baliulis, Algirdas (2008): Lietuvos magdeburginiu̜ miestu̜. Privilegijos ir aktai. Vilnius: LII Leidykla.
Danilevskij, I. N. (2000). Istočnikovedenie: Teoriâ, istoriâ, metod ; istočniki rossijskoj istorii ; učebnoe posobie dlâ gumanitarnych specialʹnostej. Moskva: Rossijskij Gos. Gumanitet.
Gąsiorowski, S. (2008). Karaimi w Koronie i na Litwie w XV–XVIII wieku. Kraków-Budapeszt: Austeria.
Gordziejew, J. (2010). Komisje Porza̜dkowe Cywilno-Wojskowe w Wielkim Ksie̜stwie Litewskim w okresie Sejmu Czteroletniego: (1789 - 1792) (Wyd. 1). Kraków: Wydawn. Uniw. Jagiellońskiego.
Kleczyński, J. (1892). Spisy ludności w Rzeczpospolitej Polskiej. Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności.
Kleczyński, J. (1893). Pogłówne generalne w Polsce i oparte na niem popisy ludności. Kraków: Akademia Umiejętności.
Muchowski, P., Tomal, M., Sulimowicz, A., Witkowski, R., Yariv, A. (2017). Dokumenty historii karaimów polsko-litewskich: Edycja krytyczna wybranych rękopisów w języku hebrajskim, łacińskim i polskim. Poznań: Katedra Studiów Azjatyckich.
Rychlikowa, I. (1988). Deklasacja szlachty polskiej w Cesarstwie Rosyjskim. Spór o "Pułapkę na szlachtę" Daniela Beauvois. Przegląd Historyczny. (79/1), 121–147.
Rzepkowski, A. (2005). Spisy ludności na ziemiach polskich w latach 1789-1939. Przegląd Nauk Historycznych, 4(2 (8)), 101–125.
Towpik, P. S. (2016). Rewizskie skazki - źródła z XVIII i XIX wieku do badań genealogicznych i demograficznych wschodnich ziem I Rzeczpospolitej znajdujących się ówcześnie w granicach państwa rosyjskiego. W: J. Leśny & J. Nyćkowiak (red.), Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce - Historia (s. 81–89). Poznań: Młodzi Naukowcy.
Witkowski, R. (2017). Z dziejów karaimów w Wielkim Księstwie Litewskim: uwagi krytyczne nad źródłami i stanem badań (do XIX w.). W: P. Muchowski, M. Tomal, R. Witkowski (red.), Karae Edom. Studia nad historią i kulturą karaimów I Rzeczpospolitej (6-142). Poznań: Katedra Studiów Azjatyckich.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Neofilologii, Instytut Orientalistyki, Zakład Polityki Językowej i Badań nad Mniejszościami Polska
https://orcid.org/0000-0001-6188-5955
Bibliotekarz, karaimoznawca, pracownik dydaktyczny w Zakładzie Polityki Językowej i Bedań nad Mniejszościami Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydawca i redaktor naczelny historyczno-społeczno-kulturalnego kwartalnika karaimskiego „Awazymyz”. Redaktorka książek i autorka artykułów poświęconych tematyce karaimskiej. Swe zainteresowania badawcze skupia przede wszystkim na antroponimii karaimskiej, karaimskim życiu społecznym, a także na historii społeczności karaimskich w Trokach i Wilnie w XIX i XX w. oraz w powojennej Polsce. Jako przedstawiciel społeczności karaimskiej bierze udział w pracach Komisji Wspólnej Mniejszości Narodowych i Rządu. Przewodnicząca Zarządu Związku Karaimów Polskich i członek Zarządu Fundacji Karaimskie Dziedzictwo. Adres do korespondencji: mariola.abkowicz@amu.edu.pl.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.
