The agricultural festival of Orach toju in the Karaim rituals of the Vilnius Region of the Interwar Period
Mariusz Pawelec
lip3012@gmail.comBadacz niezależny (Opole) (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-6936-3470
Abstract
This article presents the Karaim agricultural festival called Orach toju. This holiday was celebrated every fall in Trakai in the Vilnius Region in 1929–1939. The author discusses its origin, name and the course of the ceremony. The following archival sources were used: reports, correspondence and photos. The festival was interrupted by the outbreak of World War II and later by the nationalization of the Karaim fields in Trakai. Nevertheless, the secular harvest festival of Orach toju, has become part of Karaim culture.
Keywords:
the Karaim agricultural festival of Orach toju, Karaim rituals, Trakai, Interwar Period`References
References
Źródła Google Scholar
Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie (BLAN), F. 143-241, F. 143-1248, F. 301-354, F. 301-407. Google Scholar
Biblioteka Narodowa w Warszawie (BN), DŻS XII 8b/p.87/14. Google Scholar
Trockie Muzeum Historyczne w Trokach (TIM), K 809, K 1326, 2221. Google Scholar
Archiwum Związku Karaimów Polskich. Google Scholar
Bibliografia Google Scholar
Abkowicz, Mariola, Sulimowicz, Anna, Jak powstał projekt „Orach Toju 2013”, „Awazymyz”, nr 4 (41), 2013, s. 12–16. Google Scholar
Abkowicz, Mariola, Sulimowicz, Anna, Karaimi w Niepodległej, „Awazymyz”, nr 1 (58), 2018, s. 24–27. Google Scholar
[Babadžan, Aleksandr A.], Kalendar’ karaimov-tûrkov. Prazdniki i pamâtnye daty, „Karaimskie vesti”, nr 1 (82), 2008, s. 8. Google Scholar
Baraš, Â[kov] I., Kefeli, V[alentin] I., Šamaš, S[ergej] Â. Kratkaâ istoriâ krymskih karaimov, [w:] Karaimy, Materialy k serii «Narody i kul’tury», vyp. XIV, kn. 1, Moskva 1993, s. 9–31. Google Scholar
Borawski, Piotr, Zwyczaje i obrzędy religijne Karaimów litewskich, „Acta Baltico-Slavica”, t. XIX, 1990, s. 265–295. Google Scholar
Čepienė Irena, Historia litewskiej kultury etnicznej, tłum. Mieczysław Jackiewicz, Kaunas 2000. Google Scholar
Czerniak, Grażyna, Czas przejścia. Wybrane letnie i jesienne obyczaje Litwinów i Żmudzinów, [w:] Transformacja środowiska międzynarodowego i jego wielowymiarowość, t. I, red. Roman Kordoński [et al.], Lwów – Olsztyn 2016. Google Scholar
Čoref, Mihal Â., Krymskie karaimy. Èlementy âzyčestva, [w:] Bogi Tavridy. Istoriâ religij narodov Kryma, red. Anatolij S. Glušak, Pavel I. Artûh, Sevastopol’ 1997, s. 220–228. Google Scholar
Čypčychlej učma Trochka. Lietuva karajlarnyn jyrlary / Į Trakus paukščiu plasnosiu. Lietuvos karaimų poezija, ed. Karina Firkavičiūtė, Vilnius 1997. Google Scholar
Delegacja ludności karaimskiej u p. wojewody, „Kurjer Wileński”, 1929, nr 210, s. 3. Google Scholar
Depesza karaimów trockich do wojewody wileńskiego, „Kurjer Wileński”, 1929, nr 212, s. 3. Google Scholar
Dubiński, Aleksander, Karaimska Wystawa Etnograficzna w Trokach, [w:] idem, Caraimica. Prace karaimoznawcze, red. Tadeusz Majda, Warszawa 1994, s. 265–268. Prymarnie tekst wydany w: „Muzealnictwo”, nr 33, 1990, s. 73–77. Google Scholar
Dubiński, Aleksander, Szymona Firkowicza twórczość literacka w języku karaimskim, [w:] idem, Caraimica. Prace karaimoznawcze, red. Tadeusz Majda, Warszawa 1994, s. 201–210. Tekst prymarnie ukazał się po rosyjsku: „Vil’niûs” 1993, nr 8, s. 126–133, po polsku: „Przegląd Orientalistyczny”, nr 3–4 (167–168), 1993, s. 204–210. Google Scholar
Dubiński, Aleksander, Z życia Karaimów trockich w okresie międzywojennym, [w:] Karaimi (materiały z sesji naukowej), red. Aleksander Dubiński, Eugeniusz Śliwka, Pieniężno 1987, s. 30–40. Google Scholar
Dubiński, Aleksander, Życie społeczne i kulturalne Karaimów na Wileńszczyźnie lat międzywojennych, [w:] idem, Caraimica. Prace karaimoznawcze, red. Tadeusz Majda, Warszawa 1994, s. 249–256. Prymarnie tekst ogłoszony [w:] Wilno – Wileńszczyzna jako krajobraz i środowisko wielu kultur, red. Elżbieta Feliksiak [et al.], t. I, Białystok 1992, s. 329–342. Google Scholar
Firkowicz, Szymon, O Karaimach w Polsce, Troki 1938. Google Scholar
Firkowicz, Szymon, Orach toju oraz polski przekład Anny Sulimowicz, „Awazymyz”, nr 3 (32), 2011, s. 3. Google Scholar
F., S. [Firkowicz, Szymon], Troki. Orach Toju, „Myśl Karaimska”, t. XII, 1937–1938, z. 12, s. 149. Google Scholar
Gimbatova, Madina B., Duhovnaâ kul’tura nogajcev v XIX – načale XX v., Mahačkala 2005. Google Scholar
Gloger, Zygmunt, Encyklopedja staropolska ilustrowana, t. IV, Warszawa 1903. Google Scholar
Hafuz, Mark È., Karaimy. Istoriko-ètnografičeskie očerki, Materialy k serii «Narody i kul’tury», vyp. XIV, kn. 4, Moskva 1993. Google Scholar
(J.) [Jakubowski, Józef], U Karaimów w Trokach, „Młody Krajoznawca Śląski”, nr 12, 1935, s. 14–17. Google Scholar
(J.) [Jakubowski, Józef], Z obrzędów i obyczajów karaimskich, „Młody Krajoznawca Śląski”, nr 24, 1937, s. 22–23. Google Scholar
Karaimsko-russko-pol’skij slovar’ / Słownik karaimsko-rosyjsko-polski, ed. Nikołaj A. Baskakow, Seraja M. Szapszał, Ananiasz Zajączkowski, Moskwa 1974. Google Scholar
Karaimy [w:] Krym. Socvetie nacional’nyh kul’tur: tradicii, obyčai, prazdniki, obrâdy, ed. Nina V. Malyševa, Nina N. Voloŝuk, kn. 2, Simferopol’ 2003, s. 5–51. Google Scholar
Karaj dińliliarniń jalbarmach jergialiari. vol. II: Ochumach üčiuń adiet’ vahdalarynda, ed. Mykolas Firkovičius, Vilnius 1999. Google Scholar
Karaj jyrlary. Sbornik poèzii litovskih karaimov / Karaj jyrlary. Lietuvos karaimų poezijos rinktinė, ed. Mihail I. Firkovič, Vil’niûs 1989. Google Scholar
Kerejtov, R[amazan]. H., Narodnyj kalendar’ i kalendarnaâ obrâdnost’ nogajcev, [w:] Kalendar’ i kalenarnaâ obrâdnost’ narodov Karačaevo-Čerkesii, red. Veniamin P. Kobyčev [et al.], Čerkessk 1989. Google Scholar
Kobeckajte, Galina, Karaimy: byt’ i ostat’sâ, „Vil’niûs” 1990, nr 4, s. 103–112. Google Scholar
Kobeckaitė, Halina, Teatralizuotas vaidinimas, „Trakų žemė”, nr z 3.01.2014 r., wersja online: http://www.traku-zeme.lt/teatralizuotas-vaidinimas/ [dostęp: 17.08.2017]. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz, Karaimische Texte im Dialekt von Troki, Kraków 1929. Google Scholar
Krywko, Jan, O ogórku trockim. Nieco z historji uprawy ogórka w Trokach, „Tygodnik Rolniczy”, nr 33/34, 1926, s. 355–358; nr 35/36, s. 374–377, nr 37/38, s. 408–409. Toż samo jako osobna uzupełniona odbitka Wilno 1926. Google Scholar
Kulwieć, [Eugeniusz], Troki: przewodnik, Wilno 1939. Google Scholar
Lavrinovičûs, Markas, Avaldan kieliasigia. Iz dalëkogo prošlogo v buduŝee, Trakaj 2011. Google Scholar
Lietuvos karaimų poezijos rinktinė „Karaj jyrlary” / Sbornik poèzii litovskih karaimov „Karaj jyrlary”, ed. Mihail I. Firkovič, Vil’niûs 1989. Google Scholar
L-y, M., Wśród przywiązanych do Rzplitej karaimów, „Kurjer Bydgoski”, nr 199, 1933, s. 5. Google Scholar
Miśkiewicz, Ali, Tatarzy polscy, 1918–1939. Życie społeczno-kulturalne i religijne, Warszawa 1990. Google Scholar
Musaev, Kenesbaj M., Leksika tûrskih âzykov v sravnitel’nom osveŝenii. Zapadnokypčakskaâ grupa, Moskva 1975. Google Scholar
Opyt slovarâ tûrskih narečij / Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte, ed. Wilhelm. Radloff, t. I, cz. 2, Sankt-Peterburg 1893. Google Scholar
Ovezov, Džan Mamed, Naselenie doliny Čandyra i srednego tečeniâ Sumbara, Ašhabad 1976. Google Scholar
Pawelec, Mariusz, Obraz karaimskich Trok na łamach „Młodego Krajoznawcy Śląskiego”, „Awazymyz”, nr 4 (53), 2016, s. 14–17. Google Scholar
(PAT), Delegacja ludności karaimskiej u woj. Raczkiewicza, „Hasło Łódzkie”, 1929, nr 252, s. 1. Google Scholar
Pełczyński, Grzegorz, Karaimi polscy, Poznań 2004. Google Scholar
Pełczyński, Grzegorz, Karaimskie święta, „W Drodze”, nr 9 (181), 1988, s. 75–79. Google Scholar
Piątkowski, M., Karaimszczyzna w oczach Żyda. (Reportaż z Trok), „Nasza Opinja”, 1936, nr 64 (191), s. 6–7. Google Scholar
Pilecki, Szymon, Bogusław i Kamila Firkowiczowie i ich potomkowie, „Almanach Karaimski”, nr [1] 2007, s. 85–100. Google Scholar
Pilecki, Szymon, Chłopiec z Leśnik. Dziennik z lat 1939–1945, [Wrocław] 2009. Google Scholar
Pilecki, Szymon, Karaimskie życie społeczne i religijne okresu międzywojennego, czas wojny, decyzje o przyjeździe do Polski, [w:] Karaimi, red. Beata Machul-Telus, Warszawa 2012, s. 34–52. Google Scholar
Pileckij, Šimon, Tradicionnye karaimskie prazdniki v Trakae v gody Vtoroj Mirovoj vojny, [w:] Krymskie karaimy. Istoričeskaâ territoriâ. Ètnokul’tura, red. Ûrij A. Polkanov, Simferopol’ 2005, s. 51–55. Google Scholar
Polkanov, A[leksandr] I., Krymskie karaimy, [Bahčisaraj] 1994. Google Scholar
Regulacje hipotek, [w:] Obwieszczenia Publiczne: dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości, nr 82, Warszawa 1937, s. 10–14. Google Scholar
Sarač, Mihail S., Religiâ krymskich karaev (karaimov) ot šamanizma do filosofsko-religioznogo učeniâ Anana Ben Davida, [w:] Karaimskaâ narodnaâ èncyklopediâ, t. II: Vera i religiâ, red. Mihail S. Sarač, Pariž 1996, s. 11–27. Google Scholar
Seraya Szapszal’s Karaim collection, ed. Žygintas Būčys, Vilnius 2003. Google Scholar
Sigaeva, Galina V., Krymskie karaimy v Trakaj. Iz arhiva M. F. Slinkina, [w:] Sbornik dokladov konferencii „Slinkinskie čteniâ” pamâti professora M. F. Slinkina, red. Sergej S. Ŝevelev, Denis V. Dorofeev, Simferopol’ 2013, s. 47–50. Google Scholar
Słownictwo karaimskie. Karaimsko-polsko-niemiecki słownik / Westkaraimische Sprache. Karaimisch-polnisch-deutsches Wörterbuch, ed. Aleksander Mardkowicz, Łuck 1935. Google Scholar
Sykała, Janusz, Z państwa Chazarów na Wybrzeże Gdańskie (Karaimi – geneza i doktryna), „Rocznik Gdański” 1985, z. 1, s. 207–221. Google Scholar
Sz-n, S. [Szyszman, Szymon], Życie karaimskie w Polsce, „Myśl Karaimska”, t. II, 1929, z. 2, s. 41–42. Google Scholar
Šajtan, I[gor]., Prazdnovanie Orax-Toû v Simferopole, „Karaimskie vesti”, nr 33, 1997, s. 2. Google Scholar
Šajtanov, S[ergej]. I., Sukkot ili Orax toû?, „Izvestiâ Duhovnogo Upravleniâ karaimov Respubliki Krym” 29 (38), 2018, s. 11–13. Google Scholar
Šaknys, Žilvytis, Karaimų kalendorinės šventės valstybinių švenčių aspektu, „Lietuvos etnologija”, nr 15 (24), 2015, s. 99–128. Google Scholar
Šaknys, Žilvytis, Problemy funkcionirovaniâ tradicionnyh prazdnikov v sovremennom mnogonacinal’nom gorode, [w:] Prazdniki i obrâdy v Uralo-Povolže: tradicii i novacii v sovremennoj kul’ture, otv. red. E[katerina]. A. Âgafova, Samara 2016, s. 12–17. Google Scholar
Szapszał, Hadży Seraja, Przeszłość i teraźniejszość Karaimów, „Wiedza i Życie”, 1934, nr 3, s. 213–224. Google Scholar
[Tiriâki, Viktor Z.], Orak’’ Toû. Prazdnik urožaâ, Evpatoria 2006. Google Scholar
Tiriâki, Viktor Z., Pavlenkova, Nadežda V., Tradicionnye izdeliâ iz teksta u krymskih karaimov, [w:] Hleb v narodnoj kul’ture, Moskva 2004, s. 323–341. Google Scholar
Tochtermann, Jan Jerzy, Troki, zarys antropogeograficzny, Wilno 1935. Google Scholar
Tokarczyk, Andrzej, Karaimizm. Saga polskich Karaimów, Warszawa 2006. Google Scholar
Tokarczyk, Andrzej, The Smallest Miniority, „Poland”, 1984, nr 1, s. 34, 56. Google Scholar
Witort, Jan, Zarysy prawa zwyczajowego ludu litewskiego, Lwów 1898. Prymarnie opublikowane w częściach na łamach czasopisma „Lud” 1897–1898. Google Scholar
Wróblewska, Urszula, Działalność kulturalno-oświatowa Karaimów w Drugiej Rzeczypospolitej, Białystok 2015. Google Scholar
Z pobytu Pana Ministra Rolnictwa na Wileńszczyźnie, „Tygodnik Rolniczy”, nr 35/36, 1930, s. 491–494. Google Scholar
Zefir [Firkowicz, Zarach], Tienry siuwiarynia bołuszad, „Dostu Karajnyn”, t. II, 1932, s. 11–13. Google Scholar
Znamierowska-Prüfferowa, Maria, Materiały dotyczące obrzędowości Karaimów Wileńszczyzny, „Etnografia polska”, t. III, 1960, s. 426–432. Google Scholar
Życie karaimskie w Polsce. Troki, „Myśl Karaimska”, t. X, 1932–1934, z. 10, s. 117. Google Scholar
Authors
Mariusz Paweleclip3012@gmail.com
Badacz niezależny (Opole) Poland
https://orcid.org/0000-0002-6936-3470
Doktor nauk humanistycznych, badacz kultury religijnej, edytor materiałów źródłowych do dziejów stosunków wyznaniowych w epoce nowożytnej. Członek Polskiego Towarzystwa Badań Reformacji oraz międzynarodowej Komisji do Badań nad Reformacją w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej przy Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor rocznika „Almanach Karaimski”, autor (bądź współautor) siedmiu publikacji książkowych oraz szeregu artykułów i opracowań.
Statistics
Abstract views: 163PDF downloads: 100
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Karaim Almanac are required to complete, sign and return to the Editorial team’s office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of the texts published in Karaim Almanac grant Polish Karaim Association a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works that have been published in Karaim Almanac since 2018, under the following conditions:
▪ attribution – obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work) and the license itself.
▪ no derivatives – the work must be preserved in its original form. Without the author's consent, it is not possible to distribute the modified work in the form of translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2018.
Miscellaneous
Polish Karaim Association retains the property right as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).
Privacy statement
The names and email addresses published on this journal site will be used exclusively for the purposes declared by this journal and cannot be used for any other purpose or by any other party.
Most read articles by the same author(s)
- Mariusz Pawelec, Thaddeus Czacki’s encounters with the Karaims , Karaim Almanac: Vol. 6 (2017)
- Mariusz Pawelec, Aleksander Mardkowicz as the collector and the popularizer of Karaim folklore , Karaim Almanac: Vol. 8 (2019)
- Mariusz Pawelec, Listy do Wilna , Karaim Almanac: Vol. 2 (2013)
- Mariusz Pawelec, Selected sources for the history of the Karaim community in Halicz and its legal position in the Austrian Empire in the 19th century , Karaim Almanac: Vol. 10 (2021)
- Mariusz Pawelec, New details concerning the biography of Aleksander Mardkowicz (1875–1944) , Karaim Almanac: Vol. 4 (2015)
- Mariusz Pawelec, Muslim echoes of the visit of Hadji Seraya Shapshal to Yugoslavia in 1936 , Karaim Almanac: Vol. 5 (2016)
- Mariusz Pawelec, Petr Kaleta, Tajemné etnikum z Krymu. Osudy příslušníků karaimské emigrace do meziválečného Československa, Koniasch Latin Press, Praha 2015, ss. 423, il., mapy, indeks osobowy, ISBN 978-80-87773-28-4. , Karaim Almanac: Vol. 4 (2015)
- Mariusz Pawelec, Stefan Gąsiorowski, Zarach Zarachowicz i jego wyniesienie na urząd hazzana w Haliczu w 1929 r. Przyczynek do dziejów liturgii karaimskiej. „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 4 (244) 2012, s. 573–581. , Karaim Almanac: Vol. 4 (2015)
- Mariusz Pawelec, The journalism of Aleksander Mardkowicz on the subject of notarial law. Collection of texts , Karaim Almanac: Vol. 7 (2018)
- Mariusz Pawelec, Listy Ananiasza Zajączkowskiego do Seraji Szapszała i Aleksandra Mardkowicza , Karaim Almanac: Vol. 2 (2013)