Dokument z 1824 roku z archiwum gminy karaimskiej w Łucku
Przyczynek do zagadnienia rozproszenia osadnictwa karaimskiego na Wołyniu w XIX wieku
Anna Sulimowicz-Keruth
anna.sulimowicz@uw.edu.plUniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Zakład Turkologii i Ludów Azji Środkowej (Pologne)
https://orcid.org/0000-0003-4560-8936
Résumé
W wieku XIX znaczna część łuckich Karaimów mieszkała nie w mieście, lecz w okolicznych wsiach, gdzie zajmowali się arenda karczm i młynów. Dokument z 1824 r. będący brudnopisem prośby dwóch karaimskich arendarzy ze wsi Mokowicze o zwolnienie ich z umowy, rzuca światło na warunki ekonomiczne, w jakich znajdowali się Karaimi i pozwala dodać nową nazwę do listy miejscowości, w których zaświadczono ich obecność.
Mots-clés :
Karaimi w Łucku, Wołyń, Jaxa-Chamiec, arendaRéférences
Références
Źródła archiwalne Google Scholar
A. Rękopiśmienne Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych, Warszawa Google Scholar
AGAD PL 1 436 sygn. 851. Księga metryczna Kisielińskiego Rzymsko-Katolickiego Parafialnego Kościoła na rok pański 1836. Dostępne on-line: http://agadd.home.net.pl/metrykalia/436/sygn.%20851/pages/PL_1_436_851_0165.htm [dostęp: 20.04.2020]. Google Scholar
Archiwum Gminy Karaimskiej w Łucku, kolekcja J. Sulimowicza, Warszawa. Google Scholar
JSul.VII.22.22.18 (dawna sygn. 48II). Prośba Google Scholar
AGKŁ RS 1858 – JSul.VII.13. Revizskaâ Skazka / Tysâča vosemsot" pâťdesâť vosmago goda maâ vosmago dnâ Volynskoj Gubernìj Goroda Lucka o sostoâŝih mužska i ženska pola mĕŝanah Karaimah Google Scholar
AGKŁ RS 1858 – JSul.VII.14. Revizskaâ Skazka 1834 goda Aprelâ dnâ […] volynskoj Gubernii Uezdnago Kazënnago Goroda Lucka o sostoâvših v otom Karaimah kupcah i mĕŝanah Google Scholar
Państwowe Archiwum Obwodu Żytomierskiego, Żytomierz, Ukraina Google Scholar
PAOŻ F. 146, op. 1, spr. 336. Wywód rodowitości szlacheckiej. Gubernia Wołyńska, 1802. Google Scholar
B. Drukowane Google Scholar
Al.-Mar. [Aleksander Mardkowicz]. 1933 Sahyncyna „babinecnin”, „Karaj Awazy” 6: 1–10. (Fragmenty w przekładzie na język polski Anny Sulimowicz: Ku pamięci „babińca”, „Awazymyz” 1999, 2 (3): 5–8; Sahyncyna babinecnin – Pamięci babińca, „Języki Obce w Szkole” 2001, 6: 214–216). Google Scholar
Arct, Michał. 1916. M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego, Warszawa. Google Scholar
Arhiv" 1890 – Arhiv" Ûgo-zapadnoj Rossíi izdavaemyj Kommissíeû dlâ rabora drevnih" aktov", sostoâŝej pri Kievskom", Podol’skom" i Vilnuskom" Generaľ-Gubernatorĕ. Časť 5. T. 2: Perepisi evrejskago naseleníâ v ûgo-zapadnom" kraĕ v 1765–1791 gg. Kiev. Google Scholar
Boniecki, Adam. 1900. Herbarz Polski. Część I. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 2. Warszawa. Google Scholar
Chlebowski, Bronisław. 1885. Mokowicze. [w:] Sulimierski, Filip; Chlebowski, Bronisław; Walewski, Władysław, [red.]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. 6, Warszawa: 622. Google Scholar
Chlebowski, Bronisław. 1902. Mokowicze. [w:] Sulimierski, Filip; Chlebowski, Bronisław; Walewski, Władysław, [red.]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. 15, cz. 2, Warszawa: 348. Google Scholar
Linde, M. Samuel Bogumił. 1809. Słownik języka polskiego, t. 2, cz. 1, Warszawa. Google Scholar
Przywileje 1782 – Przywileje Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, i wszystkich prowincyi należących: na Walnych Seymach Koronnych od seymu wiślickiego Roku Pańskiego 1347 aż do ostatniego seymu uchwalone. Volumen Octavum: Ab Anno 1775. Ad Anno 1780. Warszawa. Google Scholar
Sifcegi 1933 – [b.a.]. Sifcegi sałałarnyn, „Karaj Awazy” 6: 22. Google Scholar
Wolski, M. (oprac.). 2007. Urzędnicy wołyńscy XIV–XVIII w.: spisy. (= Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Ziemie ruskie. Zeszyt V). Kórnik. Google Scholar
Zbiór 1791 – Zbiór konstytucyi i uchwał Seymu pod związkiem Konfederacyi w Warszawie agitującego się od dnia 7. Października w roku 1788 do Dnia 16. Grudnia Roku 1790. Warszawa. Google Scholar
Opracowania Google Scholar
Németh, Michał. 2011. Unknown Lutsk Karaim Letters in Hebrew Script (19th–20th Century). A Critical Edition. (= Studia Turcologica Cracoviensia 12). Kraków. Google Scholar
Pawelec, Mariusz. 2014. Sto lat temu: literacki świt nad Styrem. „Awazymyz” 3 (44): 18–22. Google Scholar
Shabarovskyi, Volodymyr. 2015. On the Lutsk Period in the biography of Abraham Firkowicz. „Karaite Archives” 3: 119–132. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2014. A Document on the Economic Status of the Lutsk Karaites in the Mid-19th Century, „Karaite Archives” 2: 177–200. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2015a. Karaim Settlements in Villages and Farmsteads around Lutsk. [w:] Remarks on Turkish Studies. Türklük Mülahazaları. Godzińska, M., Cevgin Uysal, A., Chilmon, W. [red.]. Warszawa: 126–142. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2015b. On the Karaite prayer house in Lutsk and its furnishings, [w:] Oriental Studies and Arts. Contributions Dedicated to Professor Tadeusz Majda on His 85th Birthday. Bareja-Starzyńska, A., Stanek K. B., Godzińska, M., Sulimowicz, A. A., Szpindler, M., Bojarska-Cieślik, J. [red.]. Warszawa: 343–368. Google Scholar
Authors
Anna Sulimowicz-Keruthanna.sulimowicz@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Zakład Turkologii i Ludów Azji Środkowej Pologne
https://orcid.org/0000-0003-4560-8936
Doktor nauk teologicznych, adiunkt w Zakładzie Turkologii i Ludów Azji Środkowej Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytucie Językoznawstwa, Przekładoznawstwa i Hungarystyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pełni funkcję wiceprzewodniczącej Związku Karaimów Polskich w RP i członka zarządu Fundacji Karaimskie Dziedzictwo, jest członkiem kolegiów redakcyjnych czasopism „Awazymyz” i „Almanach Karaimski”. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień dotyczących dziejów i kultury Karaimów, ze szczególnym uwzględnieniem karaimskich społeczności Łucka i Halicza. Jest autorką licznych publikacji z tego zakresu, a także przekładów z literatury karaimskiej. W ramach działalności dydaktycznej prowadzi zajęcia ze współczesnego języka tureckiego i klasycznej literatury tureckiej. Zajmuje się również działalnością translatorską – przełożyła na język polski m.in. powieści laureata literackiej nagrody Nobla, Orhana Pamuka.
Statistics
Abstract views: 173PDF downloads: 81
Licence
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice
- Anna Sulimowicz-Keruth, Z prywatnego archiwum Aleksandra Mardkowicza: listy z Poniewieża , Karaim Almanac: Vol. 10 (2021)
- Anna Sulimowicz-Keruth, Rękopis z archiwum Aleksandra Mardkowicza zawierający przysłowia i maksymy w północno-zachodnim dialekcie języka karaimskiego , Karaim Almanac: Vol. 8 (2019)
- Anna Sulimowicz-Keruth, Karaimi w publikacji Arkadija Tretiakowa Kupcy goroda Kieva , Karaim Almanac: Vol. 7 (2018)
- Anna Sulimowicz-Keruth, Z archiwum Aleksandra Mardkowicza: listy Zaracha Zarachowicza , Karaim Almanac: Vol. 11 (2022)