Komunikat z przebiegu prac konserwatorsko-restauratorskich przy książkach karaimskich w latach 2013–2014

Małgorzata Pronobis-Gajdzis

Résumé

W latach 2013 i 2014 trwały prace konserwatorskie przy rękopisach i starych drukach karaimskich prowadzone przez prof. dr hab. Elżbietę Jabłońską, i dr Małgorzatę Pronobis–Gajdzis. Oba projekty zostały zrealizowane przez Związek Karaimów Polskich z dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwalifikacja obiektów do konserwacji i restauracji odbyła się na podstawie oceny stanu zachowania całej kolekcji starych druków i rękopisów znajdujących się w prywatnych zbiorach, przygotowanej przez mgr Magdalenę Dalke. Wytypowane do konserwacji książki były w bardzo złym stanie zachowania, przede wszystkim były bardzo brudne, niektóre posiadały duże zniszczenia mechaniczne. Stan zachowania kodeksów stanowił przesłankę do podjęcia natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. W 2013 r. wykonane konserwację–restaurację pięciu obiektów, a w 2014 r. kolejnych dziewięciu. Podstawowym celem przeprowadzanych zabiegów było powstrzymanie zachodzących w obiektach procesów destrukcji materiałów, zabezpieczenie ich przed dalszym, postępującym niszczeniem. Zrealizowanie zadania wpłynęło na znaczne polepszenie stanu fizycznego materii i ogromnie podniosło ich walor estetyczny i ekspozycyjny. Przywrócenie książkom funkcji użytkowej łączyło się z dużą ingerencją w konstrukcję obiektów i jej elementy. Poprawę funkcji estetycznej osiągnięto bez zbędnych zabiegów stricte „estetyzujących”. Wszystkie obiekty zostały ponadto zdigitalizowane, co pozwoli korzystać z nich do celów badawczych przy ograniczeniu do minimum fizycznego kontaktu z obiektami.