Correspondence sent by Sergiusz Rudkowski to Professor Tadeusz Kowalski
Michał Németh
michal.nemeth@uj.edu.plJagiellonian University in Kraków, Institute of Linguistics (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-4720-7637
Abstract
In this article the author discusses the correspondence between Sergiusz Rudkowski (1873–1944), a Karaim-born poet and writer, and Professor Tadeusz Kowalski (1889–1948), the founder of modern Polish Oriental Studies. The letters were written in the interwar period (between 1926 and 1939) and pertain mostly to linguistic matters and scholarly plans. Unfortunately, only the letters sent by Rudkowski to Kowalski have survived: currently they are stored in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences and the Polish Academy of Arts and Sciences in Kraków. Kowalski’s replies were most likely destroyed during the Second World War. The correspondence consists of six letters, two of which were written in South-Western Karaim and four in Polish. Additionally, Rudkowski attached to one of the Polish letters a speech he wrote in Karaim, which he asked Kowalski to translate into Polish. Due to this fact, the text of the speech and Kowalski’s Polish translation also form part of this small collection. In this study the content of all these materials is presented along with a detailed commentary. The importance of these sources written in Karaim lies in the fact that the linguistic material available for studying Lutsk Karaim (a language that is already extinct), such as that used in interpersonal communication, is limited. Special attention is paid to Karaim colloquial constructions, including Slavonic structural influences. Finally, the facsimilia of the letters are also presented to the reader.
Keywords:
Karaims in Lutsk, Karaim language, South-Western Karaim, Sergiusz Rudkowski, Tadeusz Kowalski, Polish Oriental Studies in the interwar periodReferences
References
Źródła Google Scholar
F301-332 = List A. I. Firkowicza (szammasza kienesy karaimskiej w Łucku) do Zarządu Duchownego Karaimów w Trokach. Datowany na 10 marca 1911 roku. 1 karta. Przechowywany w Wilnie w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich. Google Scholar
JSul.III.02 = Kolekcja modlitw i pieśni religijnych w języku hebrajskim i karaimskim (z wyjątkiem jednego utworu napisanego w języku polskim). Rękopis powstał w XIX wieku (między 1807 a 1832 rokiem). Kopistą był Mordechaj ben Josef z Łucka. 289 kart. Przechowywany w kolekcji Józefa Sulimowicza (1913–1973) w Warszawie. Google Scholar
Prace naukowe Google Scholar
Abkowicz, Mariola & Sulimowicz, Anna. 2010. Karaj jołłary – karaimskie drogi. Karaimi w dawnej fotografii. [Wrocław]. Google Scholar
Chafuz, Mark Èzrovič. 1995. Russko-karaimskij slovaŕ. Krymskij dialekt. Moskva. Google Scholar
Chotzner, Joseph. 1891. Immanuel di Romi, a thirteenth century Hebrew poet and novelist. – The Jewish Quarterly Review 4/1: 64–89. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1960. Z dziejów badań nad językiem i literaturą karaimską (od końca XIX w.). – Przegląd Orientalistyczny 2 (34): 145–156 [Przedruk w: Dubiński, Aleksander. 1992. Caraimica. Prace karaimoznawcze. Pod redakcją Tadeusza Majdy. Warszawa: 73–90]. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1971. Prace karaimoznawcze prof. Ananiasza Zajączkowskiego. – Przegląd Orientalistyczny 79/3: 282–285. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1974. Bibliografija trudov po karaimskomu jazyku i literature i pečatnych tekstov na karaimskom jazyke. – Baskakov, Nikolaj Aleksandrovič & Zajączkowski, Ananiasz & Šapšal, Seraja Markovič (red.). Karaimsko-russko-poĺskij slovaŕ. Słownik karaimsko-rosyjsko-polski. Moskva: 14–28. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1981. Prof. Dr. Włodzimierz Zajączkowski – on the occasion of his 65th birthday. – Ural-Altaische Jahrbücher. Neue Folge 1: 255–269. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1983. Włodzimierz Zajączkowski in memoriam. – Przegląd Orientalistyczny 1–4 (125–126): 186. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1991. Sergiusz Rudkowski. – Markiewicz, Henryk et al. (red.). Polski słownik biograficzny. T. 32/4. Wrocław, Warszawa, Kraków: 604. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1994. Obnovlenie karaimskogo jazyka v pervoj polovine našego stoletija. – Rocznik Orientalistyczny 49/2: 59–63. Google Scholar
Dubiński, Aleksander. 1998. Fragmenty korespondencji prof. Tadeusza Kowalskiego z Aleksandrem Mardkowiczem. – Przegląd Orientalistyczny 1 (145): 62–67. Google Scholar
Dziekan, Marek Marian. 1996. Badania arabistyczne profesora Tadeusza Kowalskiego (1889–1948). – Przegląd Orientalistyczny 1–2 (177–178): 67–72. Google Scholar
Dziurzyńska, Ewa. 1998. Der Nachlaß von Tadeusz Kowalski. – Stachowski, Marek (red.). Languages and culture of Turkic peoples. (= Studia Turcologica Cracoviensia 5). Kraków: 13–19. Google Scholar
Dziurzyńska, Ewa. 1999. Podróże naukowe Tadeusza Kowalskiego w świetle materiałów archiwalnych. – Bieńkowski, Wiesław (red.). Tadeusz Kowalski 1889–1948. (= Polska Akademia Umiejętności. W służbie nauki 4). Kraków: 29–53. Google Scholar
Dziurzyńska, Ewa. 2007. Tadeusz Kowalski 1889–1948. – Dziurzyńska, Ewa & Ďurčanský, Marek (red.). Korespondencja Tadeusza Kowalskiego z Janem Rypką i Bedřichem Hroznym. Opracowali: Ewa Dziurzyńska, Marek Ďurčanský, Pavel Kodera. Kraków: 7–14. Google Scholar
Gąsiorowski, Stefan. 2020. Karaimi w Koronie i na Litwie w XV–XVIII wieku. Wydanie drugie, poszerzone. Kraków, Budapeszt, Syrakuzy. Google Scholar
Godzińska, Marzena. 2014. Włodzimierz Zajączkowski – badacz folkloru ludów tureckich. – Almanach Karaimski 3: 37–40. Google Scholar
Hübner, Piotr. 1999. Tadeusza Kowalskiego koncepcja organizacji nauki polskiej po drugiej wojnie światowej. – Bieńkowski, Wiesław (red.). Tadeusz Kowalski 1889–1948. (= Polska Akademia Umiejętności. W służbie nauki 4). Kraków: 19–28. Google Scholar
JRS = Slepcov, Petr Alekseevič (red.). 1972. Jakutsko-russkij slovaŕ. Moskva. Google Scholar
KarRPS = Baskakov, Nikolaj Aleksandrovič & Zajączkowski, Ananiasz & Šapšal, Seraja Markovič (red.). 1974. Karaimsko-russko-poĺskij slovaŕ. Słownik karaimsko-rosyjsko-polski. Moskva. Google Scholar
Kończak, Izabela. 2017. Dwudziestoletnia przyjaźń na odległość. Listy profesora Tadeusza Kowalskiego do akademika Ignacego Kraczkowskiego. – Czerwiński, Grzegorz & Konopacki, Artur (red.). Wschód muzułmański w ujęciu interdyscyplinarnym. Ludzie – teksty – historia. Białystok: 85–101. Google Scholar
Kowalska-Lewicka, Anna. 1999. Tadeusz Kowalski w oczach córki. – Bieńkowski, Wiesław (red.). Tadeusz Kowalski 1889–1948. (= Polska Akademia Umiejętności. W służbie nauki 4). Kraków: 67–78. Google Scholar
Kowalska-Lewicka, Anna. 2008. Wspomnienie o moim Ojcu Tadeuszu Kowalskim. – Zaborski, Andrzej (red.). Ibrahim Ibn Jakub i Tadeusz Kowalski w sześćdziesiątą rocznicę edycji. Kraków: 19–24. Google Scholar
Kowalski, Kazimierz. 1999. Tadeusz Kowalski – oczami syna. – Bieńkowski, Wiesław (red.). Tadeusz Kowalski 1889–1948. (= Polska Akademia Umiejętności. W służbie nauki 4). Kraków: 63–66. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1917. Piosenki ludowe anatolskie o rozbójniku Czakydżym. – Rocznik Orientalistyczny 1: 334–355. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1919. Zagadki ludowe tureckie. (= Prace Komisji Orientalistycznej Polskiej Akademii Umiejętności 1). Kraków. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1922. Ze studjów nad formą poezji ludów tureckich. (= Prace Komisji Orientalistycznej Polskiej Akademii Umiejętności 5). Kraków. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1929. Karaimische Texte im Dialekt von Troki. (= Prace Komisji Orjentalistycznej Polskiej Akademji Umiejętności 11). Kraków. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1931. Osmanisch-türkische Dialekte. – Houtsma, Martijn Theodor & Arnold, Thomas Walker & Basset, René & Hartmann, Richard (red.). Enzyklopädie des Islām, t. IV. Leiden: 991–1011. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1936. Najpilniejsze zadania karaimoznawstwa. – Myśl Karaimska 11 (1935–1936): 12–23. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz. 1937–1938. Wyrazy kipczackie w języku Ormian polskich. – Myśl Karaimska 12: 27–40. Google Scholar
Kurzowa, Zofia. 1985 [2006]. Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Wydanie trzecie: 2006. Kraków. Google Scholar
Kurzowa, Zofia. 1993 [2006]. Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XVI–XX w. Wydanie drugie: 2006. Kraków. Google Scholar
Levi, Boris Zacharovič. 1996. Russko-karaimskij slovaŕ. Krymskij dialekt. Odessa. Google Scholar
Maciuszak, Kinga. 2008. The Persian suffix -(e)stān ‘the land of’. – Studia Etymologica Cracoviensia 13: 119–140. Google Scholar
Majda, Tadeusz (red.). 2013. Urzeczeni Orientem. Listy Ananiasza Zajączkowskiego do Tadeusza Kowalskiego. Warszawa. Google Scholar
Mardkowicz, Aleksander. 1935. Karaj sez-bitigi. Słownik karaimski. Karaimisches Wörterbuch. Łuck. Google Scholar
Muchowski, Piotr & Tomal, Maciej & Sulimowicz, Anna & Witkowski, Rafał & Yariv, Arie. 2017. Dokumenty historii Karaimów polsko-litewskich. Edycja krytyczna wybranych rękopisów w językach hebrajskim, łacińskim i polskim. (= Prace Karaimoznawcze 7). Poznań. Google Scholar
Németh, Michał. 2006. Nieznane wiersze karaimskie Sergiusza Rudkowskiego (dialekt łucko-halicki). Edycja krytyczna. Kraków [niepublikowana praca magisterska obroniona na Uniwersytecie Jagiellońskim, Wydział Filologiczny, Katedra Filologii Tureckiej]. Google Scholar
Németh, Michał. 2011a. A different look at the Lutsk Karaim sound system (from the second half of the 19th century on). – Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis 128: 69–101. Google Scholar
Németh, Michał. 2011b. Unknown Lutsk Karaim letters in Hebrew script (19th–20th centuries). A critical edition. (= Studia Turcologica Cracoviensia 12). Kraków. Google Scholar
Németh, Michał. 2012. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość karaimskiej działalności kulturalnojęzykowej. – Machul-Telus, Beata (red.). Karaimi. Warszawa: 53–72. Google Scholar
Németh, Michał. 2014. A historical phonology of Western Karaim. Alveolars and front labials in the south-western dialect. – Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis 131/3: 247–267. Google Scholar
Pawelec, Mariusz. 2014. Sto lat temu: literacki świt nad Styrem. – Awazymyz 25/3: 18–22. Google Scholar
Pawelec, Mariusz. 2015. Nowe szczegóły z biografii Aleksandra Mardkowicza (1875–1944). – Almanach Karaimski 4: 19–32. Google Scholar
Pekarskij, Èduard Karlovič. 1907–1930. Slovaŕ jakutskago jazyka. S.-Peterburg, Leningrad. Google Scholar
Polkanov, Jurij Aleksandrovič. 1994. Obrjady i obyčai krymskich karaimov-tjurkov: ženiba, roždenie rebenka, pochorony. Bachčisaraj. Google Scholar
Pritsak, Omeljan. 1965. Schriftenverzeichnis Ananiasz Zajączkowski 1925–1963. – Ural-Altaische Jahrbücher 36/3–4: 234–251. Google Scholar
Radloff, Wilhelm. 1893–1911. Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte. T. 1–4 (t. 1/1–2: 1893; t. 2/1–2: 1899; t. 3/1–2: 1905; t. 4/1–2: 1911). St. Petersburg. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1928. Tezgieninde. – Myśl Karaimska 1/4–5: 34. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1931a. Dostłar. Satyr kotarmak tirlikten jizip-ałhan. Łuck. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1931b. Korutkan dżuwaherłer. – Karaj Awazy 2: 19–20. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1932. Krwawe echo Humania na Wołyniu (Rzeź Kotowska 1768 r.). Łuck. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1933. Tutuwłanmahy Karajłarnyn Łuckada (sahync). Łuck. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1935. Kart Łucka. – Karaj Awazy 8: 14–18. Google Scholar
Rudkowski, Sergjusz. 1939. Dostłar (II ïlisi). Caja kotarmak caja ucurłaricin. Łuck. Google Scholar
Rudkowski, Nazim. 2015. Karaimskie dorastanie w Rafałówce. – Awazymyz 3 (48): 4–11. Google Scholar
Sicińska, Katarzyna. 2013. Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii). Łódź. Google Scholar
Siemieniec-Gołaś. 1998. Tadeusz Kowalski (1889–1948). – Stachowski, Marek (red.). Languages and culture of Turkic peoples. (= Studia Turcologica Cracoviensia 5). Kraków: 9–11. Google Scholar
Stachowski, Marek. 1998. Kowalski, Caferoğlu und die Universität Stambul. – Türk Dilleri Araştırmaları 8: 211–228. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 1999. Wpływ Tadeusza Kowalskiego na rozwój życia kulturalnego i społecznego w Łucku i Haliczu. – Bieńkowski, Wiesław (red.). Tadeusz Kowalski 1889–1948. (= Polska Akademia Umiejętności. W służbie nauki 4). Kraków: 55–61. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2002. Znaczenie halickich Karaimów dla rozwoju polskiej turkologii. – Novochako, L. & Fedoruk, O. & Beregovśkyj, O. (red.). Karajimy Galyča: istorija ta kuľtura. Materialy mižnarodnoji konferenciji. Ľviv, Galyč. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2012. Polscy turkolodzy Karaimi. Od przedmiotu do podmiotu badań naukowych. – Machul-Telus, Beata (red.). Karaimi. Warszawa: 119–144. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2017a. Życie społeczne gminy karaimskiej w Łucku w okresie międzywojennym (1919–1939). Praha [niepublikowana rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Karola, Wydział Teologii Husyckiej]. Google Scholar
Sulimowicz, Anna. 2017b. Życie w dawnym Łucku. – Awazymyz. Pismo Historyczno-społeczno-Kulturalne Karaimów 28/2: 14–18 [przekład artykułu S. Rudkowskiego (1935) z komentarzem]. Google Scholar
Sulimowicz-Keruth, Anna. 2020. Dokument z 1824 roku z archiwum gminy karaimskiej w Łucku. Przyczynek do zagadnienia rozproszenia osadnictwa karaimskiego na Wołyniu w XIX wieku. – Almanach Karaimski 9: 149–160. Google Scholar
Tryjarski, Edward. 1971. Główne prace turkologiczne prof. Ananiasza Zajączkowskiego. – Przegląd Orientalistyczny 79/3: 271–276. Google Scholar
Tryjarski, Edward. 1998. Restoration of Oriental Studies in Poland after the World War II as reflected in five letters by Tadeusz Kowalski. – Stachowski, Marek (red.). Languages and culture of Turkic peoples. (= Studia Turcologica Cracoviensia 5). Kraków: 267–285. Google Scholar
Zaborski, Andrzej. 2000. Tadeusz Kowalski (1889–1948). – Michalik, Jan & Walecki, Wacław (red.). Uniwersytet Jagielloński. Złota księga wydziału filologicznego. Kraków 2000: 409–417. Google Scholar
Zaborski, Andrzej. 2011. Koncepcja i praktyka orientalistyki profesora Tadeusza Kowalskiego. Filologie orientalne dawniej i dziś. – Sudyka, Lidia (red.) Orientalia Commemorativa. Kraków: 15–25. Google Scholar
Zajączkowska-Łopatto, Emilia. 2014. Ananiasz Zajączkowski – orientalistyka przede wszystkim. – Almanach Karaimski 3: 133–148. Google Scholar
Zajączkowski, Ananiasz. 1957. Tadeusz Kowalski i jego prace orientalistyczne. – Szkice z dziejów polskiej orientalistyki. Warszawa: 31–41. Google Scholar
Zajączkowski, Włodzimierz. 1953. Bibliografia Tadeusza Kowalskiego. – Rocznik Orientalistyczny 17: xvii-xxxvi. Google Scholar
Authors
Michał Némethmichal.nemeth@uj.edu.pl
Jagiellonian University in Kraków, Institute of Linguistics Poland
https://orcid.org/0000-0002-4720-7637
Michał Németh, PhD, habilitated doctor (dr. hab.), is an Associate Professor (Pol. adiunkt) in the Institute of Linguistics at the Jagiellonian University in Kraków. He studied Turkish and Hungarian philology at the Jagiellonian University and holds a PhD degree in Linguistics (2011). In years 2015–2017 an Alexander von Humboldt Foundation research fellow at the Institut für Slavistik, Turkologie und zirkumbaltische Studien (Abteilung Turkologie) of the Johannes Gutenberg University of Mainz. His main interests lie in historical linguistics and etymology; with a special focus, on the one hand, on the history of the Karaim language and, on the other hand, on the history of the Turkic and Slavonic elements of the Hungarian lexicon. In years 2012–2018, he was the principal investigator of two projects entitled A catalogue of Karaim manuscripts and old prints (2015–2015) and The oldest known Western Karaim Bible Translation (2015–2019) — both financed by the National Science Centre of Poland. He was awarded scholarships and prizes for outstanding schlarly work, among others the Zoltán Gombocz Medal and Prize (2014) of the Society Of Hungarian Linguistics and a scholarship of the Polish Minister of Science and Higher Education for outstanding young scholars (2015–2018). He authored more than fifty works (books, articles, and a database) devoted to his fields of interest. Editorial board member of the journals Almanach Karaimski and the International Journal of Eurasian Linguistics (Brill).
Statistics
Abstract views: 208PDF downloads: 132
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in Karaim Almanac are required to complete, sign and return to the Editorial team’s office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of the texts published in Karaim Almanac grant Polish Karaim Association a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works that have been published in Karaim Almanac since 2018, under the following conditions:
▪ attribution – obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work) and the license itself.
▪ no derivatives – the work must be preserved in its original form. Without the author's consent, it is not possible to distribute the modified work in the form of translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2018.
Miscellaneous
Polish Karaim Association retains the property right as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).
Privacy statement
The names and email addresses published on this journal site will be used exclusively for the purposes declared by this journal and cannot be used for any other purpose or by any other party.
Most read articles by the same author(s)
- Michał Németh, An Early North-Western Karaim Text Dating from before 1700. A Linguist’s Contribution to the Biography of Josef ha-Mashbir , Karaim Almanac: Vol. 7 (2018)
- Michał Németh, Karaim manuscripts and old prints in Polish private collections. New perspectives in Karaim studies , Karaim Almanac: Vol. 5 (2016)
- Michał Németh, The new Crimean Karaim dictionary of Gulayhan Aqtay and Henryk Jankowski (2015) and a discussion of the position of this language in the classification of Turkic languages , Karaim Almanac: Vol. 4 (2015)