An Early North-Western Karaim Text Dating from before 1700. A Linguist’s Contribution to the Biography of Josef ha-Mashbir

Michał Németh

michal.nemeth@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa (Polska)

Abstrakt

W tym artykule autor przedstawia tekst karaimski z autografu Josefa Ha-Mashbira (zm. 1700). Odkrycie tego ostatniego źródła dowodzi, że był on native speakerem z północno-zachodniego dialektu języka karaimskiego, który z kolei potwierdza tezy tych badaczy, którzy twierdzą, że pochodzi on z Litwy. Co ważne, źródło, o którym mowa jest jednym z najstarszych znanych północno-zachodnich tekstów karaimskich.

Instytucje finansujące

This project benefited from the support of the Alexander von Humboldt Foundation in the framework of the Alexander von Humboldt Return Fellowship

Słowa kluczowe:

Józef ha-Maszbir, Karaimi w Haliczu, Karaimi w Trokach, Historia Karaimów

Bibliografia

Abrahamowicz, Zygmunt. 2001. Dzieje Karaimów w Haliczu. – Przegląd Orientali-styczny 198–199: 3–16 [Prepared for print by Stefan Gąsiorowski]. Google Scholar

Akhiezer Golda & Markon Isaak Dov Ber. 2007. Joseph ben Samuel ben Isaac ha-Mashbir. – Skolnik, Fred & Berenbaum, Michael (eds.). Encyclopaedia Judaica. Sec-ond Edition. Vol. 11. Detroit, New York, San Francisco, New Haven (Connecticut), Waterville (Maine), London: 425. Google Scholar

Bałaban, Majer. 1927. Studja historyczne. Warszawa. Google Scholar

Fahn, Reuven. 1929. כתבי ראובן פאהן .ספר הקראים. Bilgoraj [non vidi]. Google Scholar

Fürst, Julius. 1896. Geschichte des Karäerthums von 1575 bis 1865 der gewöhnlichen Zeitrechnung. Die letzten vier Abschnitte. Eine kurze Darstellung seiner Entwick-lung, Lehre und Literatur. Leipzig. Google Scholar

Gąsiorowski, Stefan. 2008. Karaimi w Koronie i na Litwie w XV–XVIII wieku. Kraków, Budapest. Google Scholar

Kizilov, Mikhail. 2009. The Karaites of Galicia. An ethnoreligious minority among the Ashkenazim, the Turks, and the Slavs 1772–1945. (= Studia Judaeoslavica 1). Lei-den, Boston. Google Scholar

Mann, Jacob. 1931 [1972]. Texts and Studies in Jewish History and Literature. Volume II: Karaitica. New York [second edition: 1972]. Google Scholar

Muchowski, Piotr & Tomal, Maciej & Sulimowicz, Anna & Witkowski, Maciej & Yariv, Arie. 2017. Dokumenty historii Karaimów polsko-litewskich. Edycja krytyczna wybranych rękopisów w językach hebrajskim, łacińskim i polskim. (= Prace Kara-imoznawcze 7). Poznań. Google Scholar

Németh, Michał. 2014. An early North-Western Karaim Bible translation from 1720. Part 1. The Torah. – Karaite Archives 2: 109–141. Google Scholar

Nosonovskij, Michail & Šabarovskij, Vladimir [= Šabarovśkyj, Volodymyr]. 2004. Karaimskaja obščina 16–18 vv. v Deražnom na Volyni. – Vestnik Evrejskogo universiteta 9: 29–50. Google Scholar

Poznański, Samuel (ed.). 1920. ספר זכר צדיקים או קצור אגדה להקראי מרדכי בן יוסף סולטאנסקי. Zecher Caddikim. Kronika historyczna Karaity Mordechaja Sułtańskiego. Warszawa. Google Scholar

Rudkowski, Sergjusz. 1932. Krwawe echo Humania na Wołyniu (rzeź kotowska 1768 r.). Podanie. Łuck. Google Scholar

Šabarovśkyj, Volodymyr. 2013. Karajimy na Volyni (štrychy do portreta zahadkovogo narodu). Lućk. Google Scholar

Tuori, Riikka. 2013. Karaite zĕmīrōt in Poland-Lithuania. A study of paraliturgical Kara-ite Hebrew poems from the seventeenth and eighteenth centuries. Helsinki. Google Scholar

Zajączkowski, Ananiasz. 1934. Karaimi na Wołyniu. – Rocznik Wołyński 3: 149–191. Google Scholar


Opublikowane
2018-12-20

Cited By / Share

Németh, M. (2018). An Early North-Western Karaim Text Dating from before 1700. A Linguist’s Contribution to the Biography of Josef ha-Mashbir. Almanach Karaimski, 7, 83–98. https://doi.org/10.33229/ak.2018.7.04

Autorzy

Michał Németh 
michal.nemeth@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa Polska

Doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Językoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (Zakład Filologii Węgierskiej). Obecnie również stypendysta Fundacji im. Aleksandra von Humboldta przy Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji (Seminar für Orientkunde). Absolwent dwóch filologii: tureckiej i węgierskiej. Jego zainteresowania badawcze skupiają się przede wszystkim wokół językoznawstwa historycznego i etymologii; specjalizuje się w badaniach nad historią języka karaimskiego (fonetyka, fonologia oraz morfologia historyczna oparta na edycji źródeł), nad kontaktami słowiańsko- i turkijsko-węgierskimi oraz nad historią słownictwa węgierskiego. Autor kilkudziesięciu prac, w tym m.in. monografii Unknown Lutsk Karaim Letters in Hebrew Script. (19th–20th Centuries). A Critical Edition (= Studia Turcologica Cracoviensia, nr 12, Kraków 2011) oraz Zwięzłej gramatyki języka zachodniokaraimskiego z ćwiczeniami (Poznań 2011). Kierownik dwóch projektów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, członek redakcji trzech czasopism naukowych (Studia Etymologica Cracoviensia, Karaite Archives, Almanach Karamski). Adres do korespondencji: michal.nemeth@uj.edu.pl.



Statystyki

Abstract views: 130
PDF downloads: 66


Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Almanach Karaimski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.