Studia Ananiasza Zajączkowskiego nad staroosmańskim tłumaczeniem <i>Kalili i Dimny</i>
Jacek Jaromszko
j.jarm@poczta.fmBiblioteka Narodowa, Pracownia Bibliografii Poloników Zagranicznych (Польша)
Аннотация
„Staroosmański przekład Kalili i Dimny ma znaczenie nie tylko jako zabytek językowy, ale także jako zabytek literacki. Nie może on być żadną miarą obojętny dla badaczy samego zbioru bajek Bidpaja i jego filjacyj. Jest to bowiem najstarsze znane nam tłumaczenie tureckie tej księgi […] – pisze Ananiasz Zajączkowski we wstępie do edycji staroanatolijskiego przekładu Kalili i Dimny. Egzemplarz został sporządzony z rozkazu Umūr Bega (ok. 1309-1347) z dynastii Aydın Oğulları, władającej terenami w okolicach dzisiejszego İzmiru, Aydın i Denizli. Zajączkowski szacuje, że manuskrypt musiał być sporządzony między rokiem 1309 (narodzinami Umūr Bega) a 1334 (śmierć ojca Umūra, Muḥammada). Zgodnie z tym możliwe jest utożsamienie autora przekładu Kalili i Dimny, Mesˁūda, z autorem perskiego tłumaczenia Süheyl-ü-Nevbahar o tym samym imieniu Takiemu utożsamieniu sprzeciwiają się kategorycznie tureccy uczeni Mehmed Fuad Köprülüzâde i Rif’at Kilisli. Zajączkowski obala argumenty uczonych, posiłkując się nie tylko konkretnymi przykładami z obu tekstów i ich relacjami intertekstualnymi, ale także statystyką nietypowych form leksykalnych. W artykule postaram się rozwinąć jego myśl, a także przedstawić zasługi, jakie w kwestii badań nad owym zabytkiem literackim można przypisać Zajączkowskiemu.
Ключевые слова:
Ananiasz Zajączkowski, Kalilah and Dimnah, Panchatrantra, Old Ottoman, Old Anatolian, translation movements, Ottoman studiesБиблиографические ссылки
Библиографические ссылки
Bielawski, Józef (red.) Mały słownik kultury świata arabskiego, Warszawa 1971. Google Scholar
Dziekan, Marek (red.) Arabowie, Słownik encyklopedyczny, Warszawa 2001. Google Scholar
Emiroğlu, Öztürk. Tadeusz Majda, Polska bibliografia turkologiczna, Warszawa 2012. Google Scholar
Ibn al-Muqaffaˁ, ˁAbdullāh, Kalila wa Dimna li Baydabā al-Faylasūf al-Hindī, Al-Qāhira [bez daty]. Google Scholar
Köprilizāde, Meḥmed Fuˀād, «Ferhengnāme-i myṣrī» jāḫūd muḫtaṣar Bōstān terǯümesi, “Türkiyyāt Meǯmūˁasy” 1928, t.2, s. 481-489. Google Scholar
Mylius, Klaus, Historia literatury staroindyjskiej, Warszawa 2004. Google Scholar
Płaskowicka-Rymkiewicz, Stanisława, Borzęcka, Münevver, Łabęcka-Koecherowa, Małgorzata, Historia literatury tureckiej. Zarys, Wrocław 1971. Google Scholar
Rypka, Jan (red.), Historia literatury perskiej i tadżyckiej, Warszawa 1970. Google Scholar
Zajączkowski, Ananjasz, Studja nad językiem staroosmańskim. I. Wybrane ustępy z anatolijskotureckiego przekładu Kalili i Dimny, Kraków 1934. Google Scholar
Zajączkowski, Ananjasz, Studja nad językiem staroosmańskim. II. Wybrane rozdziały z anatolijskotureckiego przekładu Koranu, Kraków 1936. Google Scholar
Authors
Jacek Jaromszkoj.jarm@poczta.fm
Biblioteka Narodowa, Pracownia Bibliografii Poloników Zagranicznych Польша
Absolwent studiów arabistycznych na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (2010). W latach 2008–2009 studiował również język i literaturę turecką na Uniwersytecie Kaukaskim (Kafkas Üniversitesi) we wschodniej Turcji. Obecnie pracuje w Pracowni Bibliografii Poloników Zagranicznych Biblioteki Narodowej. Interesują go zagadnienia językoznawstwa historyczno-porównawczego (szczególnie zachodnio-północny areał języków irańskich) oraz metodyka badań osmanistycznych w dziedzinie literatury i języka.
Statistics
Abstract views: 114PDF downloads: 87
Лицензия
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.
