Karaimi w szariackim sądzie na Krymie w XVII wieku
Katarzyna Stefaniak-Rak
KasiaST@amu.edu.plAdam Mickiewicz University in Poznań, The Faculty of Modern Languages and Literatures, Section of Turkic, Mongolian and Korean Studies (Polska)
Abstrakt
Artykuł poświęcony został Karaimom z Krymu i sprawom z ich udziałem, którzy w XVII wieku zgłaszali się do szariackiego sądu. Protokoły spraw sądowych zostały zaczerpnięte z 10 księgi sądowej, która została spisana w Bachczysaraju (stolicy Chanatu Krymskiego) pomiędzy 1666 a 1669/70 rokiem wg. kalendarza gregoriańskiego, czyli między 1077 a 1080 wg. kalendarza muzułmańskiego. Zawiera ona 282 strony rękopisu, na których odnotowano 589 protokołów rozpraw sądowych. Pięć procent z nich poświęconych jest sprawom z udziałem Karaimów. Głównym celem tego artykułu było przybliżenie, jakiego rodzaju informacje o Karaimach z Krymu można znaleźć w rejestrze, jakie mieli problemy, jak żyli, jakie mieli zwyczaje, na czym opierała się ich kultura.
Słowa kluczowe:
Karaimi, Krym, Sąd szariacki, Chanat krymski, Księgi sądoweBibliografia
Bibliografia
Abrahamowicz, Zygmunt, Dubiński, Aleksander, Płaskowicka Rymkiewicz, Stanisława [tłum.], Księga podróży Ewliji Czelebiego (Wybór), Warszawa: Książka i Wiedza, 1969. Google Scholar
Akgündüz, Ahmed, İslam ve Osmanlı Çevre Hukuku, İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, 2009. Google Scholar
Aqtay, Gulayhan, Jankowski, Henryk, A Crimean Karaim-English Dictionary, Poznań: Katedra Studiów Azjatyckich Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2015. Google Scholar
Fisher, Alan W., The Crimean Tatars, Stanford: Hoover Institution Press, 1978. Google Scholar
Jennings, Ronald, Zimmis (Non-Muslims) in Early 17th Century Ottoman Judicial Records: The Sharia Court of Anatolian Kayseri, „Journal of the Economic and Social History of the Orient” 1978, t. 21, z. 3, s. 225–293. Google Scholar
Kołodziejczyk, Dariusz, Zaproszenie do osmanistyki. Typologia i charakterystyka źródeł muzułmańskich sąsiadów dawnej Rzeczypospolitej: Imperium Osmańskiego i Chanatu Krymskiego, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2013. Google Scholar
Kowalski, Tadeusz, Turecka monografja o Karaimach krymskich, „Myśl Karaimska” 1929, t. II, z. 2, s. 1–8. Google Scholar
Stefaniak-Rak, Katarzyna, Some Notes on the Seventeenth-Century Crimean Khanate on the Basis of Judicial Records, [w:] Turkey, Kazakhstan and the Crimea. Ten Years of Turkology in Poznań, Henryk Jankowski [red], Poznań 2013, s. 123–132. Google Scholar
Szapszał, Seraja, Karaimi w służbie u chanów krymskich, „Myśl Karaimska” 1929, t. 2, z. 2, s. 5–22. Google Scholar
Szapszał, H. Seraja, Adam Mickiewicz w gościnie u Karaimów, „Myśl Karaimska” 1934, t. 10, z. 10, s. 1–10. Google Scholar
Şapşaloğlu, Sereya, Kırım Karaî Türkleri, [w:] Türk Yılı 1928. Toplayan: Akçuraoğlu Yusuf, red. Tekin, Arslan, İzgöer, Ahmet Zeki, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2009, s. 605–650. Google Scholar
Topaloğlu, Bekir [red.], 1988–2002. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 1–25. İstanbul, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (IA24: 66–71). Google Scholar
Witkowski, Rafał, Some Remarks on the History of the Karaites, „Karaite Archives” 2013, t. 1, s. 211–241. Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Stefaniak-RakKasiaST@amu.edu.pl
Adam Mickiewicz University in Poznań, The Faculty of Modern Languages and Literatures, Section of Turkic, Mongolian and Korean Studies Polska
Doktor nauk humanistycznych, turkolog. Od 2012 roku adiunkt w Pracowni Studiów Kazachskich Katedry Studiów Azjatyckich Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej główne obszary badawcze to osmanistyka, księgi sądowe z Krymu w ujęciu kulturowym i językowym, translatoryka. Adres do korespondencji: kasiast@amu.edu.pl.
Statystyki
Abstract views: 118PDF downloads: 90
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Stefaniak-Rak, Księga sądowa ‒ tom 10. jako źródło wiedzy o Karaimach z Krymu , Almanach Karaimski: Tom 7 (2018)
