W zimowe noce na przełomie 1680 i 1681 r.

Mariola Abkowicz

(Poland)

Anna Sulimowicz-Keruth

(Poland)

Abstract

W zimowe noce na przełomie 1680 i 1681 r. nasi przodkowie z nabożnym lękiem spoglądali w niebo, na którym przez wiele dni jaśniało niezwykłe zjawisko: kometa z imponujacym ogonem. Jej pojawienie się nie tylko Karaimi uważali za złowróżbny znak zwiastujący wojnę i inne nieszczęścia – budziła obawę na całym świecie. Ale byli też i tacy, którzy patrzyli na nią z zainteresowaniem, a jej bieg po nieboskłonie pozwolił odkryć prawa fizyki. O Wielkiej Komecie opisanej w XVII-wiecznej karaimskiej kronice pisze Anna Sulimowicz-Keruth. Ten interesujący tekst jest przykładem tego, jak ważne są kwerendy w archiwach i publikacja znalezionych w nich materiałów – nie wiedzielibyśmy, jakie wrażenie na Karaimach zrobiła kometa, gdyby w ubiegłym roku nie zostały opublikowane w serii Prace Karaimoznawcze dokumenty z rosyjskich i ukraińskich archiwów.
Nauka zawsze była bliska Karaimom. Na polu naukowym od lat działają przedstawiciele naszej społeczności, osiągając niekiedy najwyższe poziomy eksperckie w swych dziedzinach. Przykładem takiej postaci jest Ananiasz Rojecki, geofizyk, meteorolog, 40. rocznica zgonu którego minęła w tym roku. Z ogromną sympatią i sentymentem, nie stroniąc przy tym od anegdot, wspomina uczonego jego niegdysiejsza studentka i współpracownica, Urszula Kossowska-Cezak.
Lubimy zagłębiać się w genealogiczne poszukiwania, odszukiwać pokrewieństwa i powinowactwa, tropić ślady przeszłości. Sergiej Szajtanow z Symferopola zajął się tym, co z archiwalnych zapisków można wyczytać o rodzinie, która wydała przywódcę duchowego Karaimów, orientalistę, dyplomatę, kolekcjonera, znawcę dziejów i obyczajów krymskich Karaimów, Hadży Seraję Szapszała. Poznajmy jego rodziców, dziadków, stryjów, liczne rodzeństwo i nie mniej licznych kuzynów. Artykuł za- mieszczamy w oryginale, w jezyku rosyjskim, dodając przekład Marioli Abkowicz na język polski.
W Trokach, w gronie rodziny i przyjaciół 85. urodziny świętował Alek-sander Witold Zajączkowski, zwany „Puszkinem”. Przydomek nie wziął sie znikąd – pan Aleksander od lat para się poezją i to bynajmniej nie po amatorsku. Postać dostojnego jubilata przybliża jego kuzynka, Maria- -Emilia Zajączkowska-Łopatto, a nasi czytelnicy mogą zapoznać się z drobną próbką jego twórczości w postaci czterech wierszy, które na podstawie tłumaczenia z litewskiego przełożyła Hanna Pilecka.
Skoro mowa o przekładach, to z satysfakcją odnotowujemy, że jedna z najbardziej popularnych, najczęściej tłumaczonych i niezależnie od języka głęboko poruszających ksiażek – Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego – doczekała się wersji w jezyku karaimskim. Autorkami przekładu pt. Kiči bijčiek są Karina Firkavičiutė i Halina Kobeckaitė. Zamieszczamy fragmencik, zachęcając do sięgnięcia po tę książeczkę.
Koniec roku to czas sprawozdań. Piszemy więc o zadaniach, jakie realizował Związek Karaimów Polskich – tych stałych, jak publikacja „Awazymyz” i „Almanachu”, i tych nowych, jak Kapsuła czasu, dzięki której chętni będą mogli się uczyć języka karaimskiego. Nie próżnowała również Fundacja Karaimskie Dziedzictwo, która w tym roku realizowała swój pierwszy projekt – zebranie nagrań ostatnich użytkowników języka karaimskiego. FKD udało się też uzyskać status Organizacji Pożytku Publicznego i możliwość otrzymywania 1 % podatku, co stworzy, miejmy nadzieję, nowe perspektywy jej działania.
Wkraczamy w nowy, 2019 rok, w którym nasze czasopismo będzie obchodzić swoje 30-lecie. Coś się zaczyna, coś się i kończy. Skład redakcji opuszcza Ania Sulimowicz, współzałożycielka „Awazymyz” i redaktor jego pierwszego numeru. Życzymy jej sukcesów w nowych wyzwaniach, a naszym czytelnikom dużo zdrowia i radości w Nowym Roku.