Prace konserwatorsko-restauratorskie nad karaimskimi rękopisami i starodrukami przeprowadzone w 2016 r.

Elżbieta Jabłońska

Elzbieta-Maria.Jablonska@umk.pl
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuWydział Sztuk Pięknych, Zakład Konserwacji Papieru i Skóry (Polska)

Abstrakt

In 2016 the author carried out conservation work on three Karaim manuscripts and old prints: a 19th century mejuma of Crimea, an 18th/19th century manuscript from Lithuania and a printed prayer book published in 1736/1737 in Gozleve and containing handwritten sections drafted in Halicz and dating from the 19th century. The project was organised by the Polish Karaim Association and financed by the Polish Ministry of Culture and National Heritage. The texts earmarked for conservation were in very poor condition. The main purpose of the treatment was to combat harmful processes damaging the materials and to secure them against further deterioration. Extensive intervention was required to restore their structure and constituent parts to functional value.


Słowa kluczowe:

Karaim manuscripts, Karaim old prints, Karaim books, Karaim written heritage, conservation and restoration

Pobierz


Opublikowane
2016-12-30

Cited By / Share

Jabłońska, E. (2016). Prace konserwatorsko-restauratorskie nad karaimskimi rękopisami i starodrukami przeprowadzone w 2016 r. Almanach Karaimski, 5, 249–253. https://doi.org/10.33229/ak.2016.05.15

Autorzy

Elżbieta Jabłońska 
Elzbieta-Maria.Jablonska@umk.pl
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuWydział Sztuk Pięknych, Zakład Konserwacji Papieru i Skóry Polska

Prof. dr hab. Elżbieta Jabłońska Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu kierunku Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki, specjalność: Konserwacja i Restauracja Zabytków z Papieru i Skóry. Od marca 1984 r. rozpoczęła pracę w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, w którym pracuje do chwili obecnej pełniąc od 2007 r. funkcję kierownika Zakładu. Jest wybitnym specjalistą w konserwacji rękopiśmiennych zbiorów archiwalnych na podłożu papierowym i pergaminowym. Wiedzę konserwatorska pogłębiała w trakcie pobytów w czołowych placówkach zagranicznych: w 1990 r. w Holandii, a w 1992 r. w Danii i w Niemczech. Pracę doktorską p.t. "Problemy konserwatorskie pieczęci woskowych wykonaną" pod kierunkiem prof. dr hab. A.B. Strzelczyk obroniła w marcu 1994 r. w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu M. Kopernika otrzymując tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie nauki o sztuce. Praca ta otrzymała w 1995 r. nagrodę Ministra Kultury i Sztuki. Uczestnik wielu tematów badawczych m.in. brała udział w badaniach w ramach grantu „Kwaśny papier: Ratowanie w skali masowej zagrożonych polskich zasobów bibliotecznych i archiwalnych.” W ramach tego grantu prowadziła badania w Bibliotece Kórnickiej PAN. Wyniki tych badań oraz efekty kilkuletniej pracy konserwatorskiej zostały przedstawione w rozprawie habilitacyjnej noszącej tytuł „Biblioteka Kórnicka skarbnicą zbiorów Działyńskich i Zamoyskich. Ocena stanu zachowania starodruków i rękopisów z XIX/XX wieku. Problemy konserwacji i restauracji.” W grudniu 2006 r. uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce – konserwacja zabytków. W lipcu 2013 r. postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego otrzymała tytuł profesora sztuk plastycznych. W pracowni dyplomowej pod jej kierunkiem powstało, do chwili obecnej ok. 30 prac dyplomowych. Jest także promotorem kilkudziesięciu obronionych prac magisterskich. W trakcie 30 letniej pracy wykonała ponad 60 realizacji konserwatorskich, samodzielnie lub w zespole. Obejmowały one bardzo różnorodne obiekty od pojedynczych rękopisów na pergaminie i papierze, po kilkaset w poszycie. Należą do nich zbiory luźnych pieczęci, starodruki, dokumenty i książki XIX-wieczne i współczesne, obiekty malarstwa takie jak pastele, rysunki, miniatury oraz mapy. Wśród nich były także jedyne w zbiorach polskich Rękopisy Napoleona z lat 1793-1795, 11 miniatury St. Samostrzelnika sprzed 1532 r. , zbiory listów i dokumentów z pieczęciami i autografami polskich królów Zygmunta Starego, Stanisława Augusta, Stefana Batorego, Jana III Sobieskiego, Złoty Kodeks Gnieźnieński unikalny na skalę europejską iluminowany XI wieczny rękopis na pergaminie. Dużą część jej dorobku konserwatorskiego stanowią kopie rękopisów i druków na pergaminie i papierze. Wśród nich na uwagę zasługuje: Kopia Traktatu Dzierzgońskiego rękopisu na pergaminie z 27 lutego 1249 r., która była prezentem miasta Dzierzgonia dla papieża Jana Pawła II w czasie jego pielgrzymki w Polsce, Bulla Gnieźnieńska z 1136 r., rękopis karoliński z 800 r. ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, karta z tekstem Bogurodzicy oraz inne rękopisów dotyczących historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Autografy A. Mickiewicza, C.K. Norwida, J. Słowackiego F. Chopina, T. Kościuszki, Napoleona Bonaparte. Autorka wielu publikacji z dziedziny konserwacji restauracji zabytków. Uczestnik wielu konferencji krajowych i zagranicznych.



Statystyki

Abstract views: 70
PDF downloads: 76


Licencja

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Almanach karaimski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Almanach karaimski udzielają Związkowi Karaimów Polskich niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych roku w Almanach karaimski pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2018 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Związek Karaimów Polskich zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Wersja papierowa czasopisma jest pierwotna.